นิวเมติก ( PNEUMATIC ) มาจากภาษากรีก จากคำว่า pnuematigos (นิวเมติกอส) หรือ Pnuema (นิวเม, นิวมา) แปลว่า อากาศ ลมพัดระบบนิวแมติก หมายถึง ระบบทำงานโดยใช้อากาศเป็นตัวส่งกำลัง ในการขับเคลื่อนเครื่องไม้เครื่องมือทำงานของเครื่องยนต์ต่างๆ อาทิเช่น กระบอกสูบลม หรือมอเตอร์ลม วาล์ว ชุดกรองลม ปั๊มลม ข้อต่อ สายลม สมัยปัจจุบันได้ มีการนำลมอัด มาใช้เพื่องานหลายอย่าง อย่างมากมาย เป็นต้นว่า งานการประกอบ ชิ้นประเภทในโรงงานอุตสาหกรรม งานระบบเครื่องจักรอัตโนมัติ อุตสาหกรรมยานยนต์ การบรรจุพัสดุภัณฑ์ ชิ้นงานด้านขบวนการผลิตอาหาร งานเชื่อมโลหะ งานขนถ่ายวัสดุที่มีน้ำหนักเบา เอกสาร และงานอื่นๆ อีกมากมาย
การทำงานของระบบนิวเมติก
- ความดันใช้งานโดยประมาณ 6 บาร์ (bar) ไม่เกิน 10 บาร์ (bar) ถ่ายทอดกำลังงานได้น้อย
- ลมอัดมีการยุบตัวขณะมีอุณหภูมิเปลี่ยนหรือถูกแรงกด ทำให้ก้านสูบเคลื่อนที่ไม่เสมอ
- วัสดุอุปกรณ์มีขนาดเล็ก ราคาถูก
- ไม่เกิดผลร้ายเมื่อเกิดอุบัติเหตุ เพราะลมอัดไม่ติดไฟและไม่ระเบิด
- จำเป็นต้องมีวัสดุช่วยผสมน้ำมันหล่อลื่น
- อุณหภูมิใช้งานสูง โดยประมาณ 160 องศา
- ลมอัดสะอาดไม่ต้องมีท่อไหลกลับ
ส่วนประกอบของระบบนิวเมติก มีดังนี้
- ต้นกำลัง คือ มอเตอร์หรือเครื่องยนต์
- เครื่องอัดอากาศ ทำหน้าที่เปลี่ยนพลังงานกระแสไฟฟ้าเป็นพลังงานแรงดัน หรือที่เรียกว่าลมอัด ที่มี ความดันสูง
- เครื่องถ่ายเทความร้อนลมอัด ทำหน้าที่ถ่ายความร้อนลมอัดก่อนนำไปใช้งาน เนื่องจากอากาศ ที่ถูกอัดให้มีความดันสูงจะทำให้อุณหภูมิอากาศสูงขึ้นตามไปด้วย
- เครื่องกรองลมท่อส่งลมอัด ทำหน้าที่กรองลมอัดก่อนนำไปใช้งาน เนื่องจากอากาศมีความชื้นและ ฝุ่น
- ถังเก็บลมอัด ปฏิบัติหน้าที่เก็บกักลมที่ทำการอัด และจ่ายลมออกด้วยความดันสม่ำเสมอ
- เครื่องทำอากาศแห้ง ปฏิบัติหน้าที่ไล่ความชื้นออกจากลมอัด คุ้มกันการเกิดหยดน้ำกลั่นตัวในระบบซึ่งจะทำความเสียหายให้อุปกรณ์อื่นได้
- อุปกรณ์กรองลม ปฏิบัติหน้าที่ดั่งเครื่องกรองลมท่อส่งลมอัด
- ชุดควบคุมและปรับคุณภาพลมอัด ติดตั้งใกล้กับอุปกรณ์ทำงานหรือเครื่องจักร เพื่อกรองความชื้น ปรับความดันของลมอัด และผสมน้ำมันหล่อลื่นก่อนใช้งาน ประกอบด้วย
– วัสดุอุปกรณ์กรองลม ทำหน้าที่กรองลมให้สะอาดและดักจับความชื้น
– เครื่องไม้เครื่องมือคุมความดันลมอัด ปฏิบัติหน้าที่ปกป้องรักษาความดันใช้งานให้อยู่คงที่ แม้นแรงดันต้นทางจะแปลง
– วัสดุอุปกรณ์ผสมน้ำมันหล่อลื่น ปฏิบัติหน้าที่ผสมผสานน้ำมันหล่อลื่นให้กับลมอัด เพื่อปกป้องการเสียดสีของ เครื่องใช้ไม้สอยทำงานที่มีการเคลื่อนที่ในระบบ
- วัสดุอุปกรณ์ดูแลทิศทางลมอัด เป็นต้นว่า วาล์วประเภทต่างๆ ปฏิบัติหน้าที่ปรับเปลี่ยนแนวความเคลื่อนไหวหรือแปรผันแนวหน้าที่ของระบบ ประกอบด้วย
– วาล์วคุมทิศทาง ทำหน้าที่คุมลูกสูบเคลื่อนที่เข้าหรือเลื่อนที่ออก
– วาล์วปรับความเร็ว ทำหน้าที่ควบคุมลมอัดให้มีปริมาณมากน้อยตามต้องประสงค์ ทำให้ลูกสูบเคลื่อนที่ช้า หรือ เร็วไว เป็นต้นว่า วาล์วปรับอัตราการไหลและวาล์วคายไอเสีย
- วัสดุอุปกรณ์ทำงาน (working element) ทำหน้าที่ผันแปรพลังงานแรงดัน(ลมอัด)เป็นพลังงานกล ได้แก่ กระบอกสูบ มอเตอร์ลม
- วัสดุเก็บเสียงหรือตัวเก็บเสียง (air silencer) ทำหน้าที่กรองเสียงลมหรือเก็บเสียงลมอัดที่ออกจากรูระบายลมทิ้งไม่มีเสียงดัง